Wystawa Ewy Cywińskiej pt. „Lektury pokoleń. Wystawa książek i czasopism dziecięcych od początku XX wieku”

Od 18 grudnia 2019 r. do 30 stycznia 2020 r. w Galerii Parter Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 14A) będzie można oglądać „Lektury pokoleń. Wystawę książek i czasopism dziecięcych od początku XX wieku”, przygotowaną przez Ewę Cywińską. 

Książki dzieciństwa czterech pokoleń. Od dydaktycznych acz niepozbawionych humoru wierszyków autora „Chorego kotka” Stanisława Jachowicza i „Księżniczki” Zofii Urbanowskiej,  niewątpliwego „hitu” dziewiętnastowiecznej powieści dla dziewcząt – po wznowione po upadku komunizmu, wrogie dla modelu wychowania socjalistycznego wiersze dla dzieci Or-Ota i Zofii Rogoszówny czy środowiskowe powieści dla młodzieży Zofii Żurakowskiej  lub autorki „polskiej Ani” - Marii Dunin-Kozickiej.

Były to również „książki pod choinkę” z ciekawymi i często artystycznymi ilustracjami: nawet te,  w wydawniczych seriach w międzywojniu, jako tzw. „różowe – dla młodszych” i „niebieskie dla starszych dzieci”. Dawały one gwarancje, że zakupiony prezent jest wartościowy wychowawczo i jednocześnie zajmujący.

W połowie XX wieku następuje, jak w innych dziedzinach życia w Polsce, również rewolucja zatruwająca książki ideologią sowietyzacji. Z bibliotek  wycofuje się ideologicznie niesłusznych autorów bądź tytuły, ze szkół i mediów – wrogów ludu, jak np. Ossendowskiego z jego powieściami przygodowymi, Marię Buyno–Arctową z opowieściami dla dziewcząt  niezależnie od wieku, a nawet kultowe: „Anię z Zielonego  Wzgórza” czy „Chłopców z Placu Broni”.  W zamian oferowano dziecięcych bohaterów radzieckich oraz baśnie rosyjskie niejako antycypujące wzorcowe postawy młodych komunistów.

Wyżej wspomniane książki, książki dzieciństwa każdego z nas zobaczymy na wystawie „Lektury pokoleń”. Mają nie tylko budzić nasz sentyment, ale też przypomnieć, że były one często naszym światem rodzinnego ciepła, wymarzonych miejsc i podróży, obcowania z wielkimi ludźmi, ale przede wszystkim z odróżnianiem najważniejszych wartości.

Wystawę uzupełniają czasopisma dla młodego czytelnika z całego XX wieku.

Ewa Cywińska – białostoczanka o korzeniach ze Żmudzi i Podola. Była organizatorem i wieloletnim kierownikiem Muzeum w Tykocinie. Zaangażowana w działalność społeczną i popularyzację kultury polskiej. Jest inicjatorką i współtwórczynią Towarzystwa Przyjaciół Grodna i Wilna oraz Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, któremu przewodniczyła oraz była członkiem władz naczelnych. Współdziała ze środowiskami Polaków na Wschodzie, wdrażając w ich działania kanon kultury polskiej. (źródło: https://muzeum-drozdowo.pl/)